Jak sposób komunikacji i percepcji wpływa na to, co i jak należy prezentować?
Wyobraź sobie taką scenę.
Przygotowujesz prezentację wyników – świetna analiza, konkretne wnioski, piękne wykresy. Siedzisz przed zespołem lub zarządem i… po trzech minutach widzisz, że każdy reaguje inaczej.
Dlaczego tę samą prezentację jedni odbierają jako „świetną”, a inni jako „chaotyczną” – mimo że oglądają dokładnie te same slajdy?
Odpowiedź wcale nie leży w samych danych. Leży… w naszej percepcji.
Neuropsychologia pozwala nam zrozumieć ten mechanizm. Każdy z nas „filtruje” informacje jeszcze zanim zacznie je analizować. W ułamku sekundy, zanim świadomie pomyślimy „co to znaczy”, nasz mózg niezależnie od naszej woli zadaje sobie pytania:
- 1️⃣ Czy to jest dla mnie ważne?
- 2️⃣ Czy to jest zrozumiałe/proste?
- 3️⃣ Czy to jest ciekawe/atrakcyjne?
Jeśli choć na jedno z nich padnie odpowiedź „nie” – zasoby poznawcze (czyli nasza pamięć operacyjna i zdolność do analizy) nie zostaną zaangażowane na 100%. Świetnie wyjaśnił to w swoich badaniach Daniel Kahnemann. Czy to co mówisz przebije się przez System 1, czyli „firewall” naszego mózgu? Czy uda Ci się aktywować sieć neuronową odpowiedzialną za analizę i logiczne myślenie?
Jeśli System 1 mózgu udzieli w ułamku sekundy odpowiedzi negatywnej na któreś z pytań – może pojawić się u Twoich odbiorców klasyczne: „Nie rozumiem, o co chodzi”, „Mam wątpliwości”
Jak różne mogą być odbiory tego samego przekazu?
🔸 Ktoś od razu pyta: „Dobrze, ale do czego to prowadzi? Co mamy zrobić?”
🔸 Ktoś inny uśmiecha się, ale zadaje pytanie o coś nie do końca związanego z tematem.
🔸 Inna osoba kiwa głową, ale wciąż szuka szerszego kontekstu i zastanawia się, jak to wpłynie na ludzi.
🔸 A ktoś inny siedzi z kamienną twarzą i sprawdza w myślach, czy Twoje dane są wystarczająco rzetelne.
Czy z tą samą prezentacją „trafiamy” do każdego z nich tak samo?
Nie. I dokładnie w tym miejscu Data Storytelling spotyka się ze stylami zachowań persolog®.
Bo zadaniem dobrego storyteller’a danych nie jest „pokazać wszystko”, ale poprowadzić uwagę odbiorcy tak, żeby każda osoba – niezależnie od stylu – mogła jak najlepiej zinterpretować dane.
Dlaczego styl zachowania ma znaczenie?
Każda tendencja zachowań (wg persolog®) inaczej odbiera informacje, podejmuje decyzje i reaguje na narrację.
Nie chodzi więc tylko o „ładny wykres” – chodzi o to, jak prowadzimy odbiorcę przez opowieść i na co kładziemy akcent.
Mamy różne filtry poznawcze. Na inne rzeczy zwracamy uwagę.
Często wśród Twoich odbiorców będą osoby o różnych tendencjach zachowań. Czasami jedna osoba może wykorzystywać kilka różnych stylów, zależnie od roli którą pełni, doświadczeń i przekonań. Dlatego warto sprawdzać czy w każdej prezentacji uwzględniasz podstawowe elementy odpowiadające percepcji wszystkich tendencji – ale skupiasz się przede wszystkim na tych, którzy będą podejmować decyzje i są Twoim kluczowym odbiorcą.
W uproszczeniu można to podsumować tak:
- przygotuj jasny wniosek, konkluzję pokazującą co z danych wynika – zwłaszcza osoby decyzyjne to docenią
- użyj przykładu, historii, która działa na wyobraźnię i ułatwia przekazanie informacji dalej – menedżerowie będą Ci wdzięczni za gotowca dla ich zespołów
- jasno wskaż jakie korzyści, a jakie ryzyka wynikają z analizy danych i jaki to może mieć wpływ na pracowników, klientów, firmę
- dbaj o logikę i jasną strukturę wypowiedzi, potwierdzaj wnioski danymi, miej w zanadrzu źródła i bazy danych
Co ma z tym wspólnego Data Storytelling?
Dobry framework Data Storytelling naturalnie adresuje wszystkie te potrzeby – o ile jesteśmy ich świadomi:
✅ Cel – odpowiada na pytanie tendencji Dominującej: „po co to?”
✅ Kontekst – buduje poczucie bezpieczeństwa dla tendencji Stałej
✅ Fabuła i przykład – angażuje tendencję Inicjatywną
✅ Jasna struktura + dane – adresuje potrzeby tendencji Korygującej
Innymi słowy: jedna prezentacja może trafić do czterech stylów, jeśli zachowasz logiczną kolejność i nie pominiesz żadnego „elementu historii”.
Jak to zrobić w praktyce?
Oto prosty schemat, który możesz wykorzystać następnym razem:
Określ cel
Celem badania było sprawdzenie, co wpływa na utrzymanie klientów w segmencie SME
Dodaj kontekst
W ostatnich dwóch kwartałach wzrost churnu wzbudził obawy zespołów odpowiedzialnych za obsługę.
Przykład/historia
Na przykład – klient z segmentu A zrezygnował mimo… .
Pokaż znaczenie danych
Wykres nr 1. to wyniki badania opinii naszych abonentów. 67% klientów wskazało brak kontaktu po sprzedaży jako główny czynnik…
Wnioski
Sugerujemy wprowadzenie trzyetapowego procesu opieki posprzedażowej, który… .
Wniosek?
👉 Wiedza o tendencjach zachowań nie zastąpi Data Storytellingu – ale pomaga Ci lepiej dopasować sposób podania treści.
👉 Dobry Data Storytelling to nie tylko „ładna narracja”, ale świadome prowadzenie odbiorcy przez dane – zgodnie z jego sposobem myślenia i percepcji.
👉 Jeśli wiesz, że wśród Twoich odbiorców są ludzie o różnych tendencjach zachowań – nie wybierasz jednego stylu… tylko budujesz historię, która ma wszystkie elementy.
Umiejętność opowiadania wartościowych historii w oparciu o dane, to umiejętność skutecznej komunikacji. Wydaje się „miękką” kompetencją, ale ma wpływ na „twarde” efekty.
